The incredible life of Marcus Poncius Europaeus é un proxecto eTwinning-Comenius no que participan centros escolares de España, Italia, Turquía, Francia, Grecia e Polonia. O obxectivo é crear a biografía dun personaxe de ficción que viaxa por Europa na época romana, pero coa particularidade de usar a linguaxe dos medios de comunicación contemporáneos. Trátase dun proxecto interdisciplinar dirixido a alumnado da etapa de ensino secundario con idades comprendidas entre os 14-18 anos.

Ángel Luis Gallego Real, docente no IES Vegas Bajas (Montijo-Badaxoz) relátanos a súa experiencia no desenvolvemento do proxecto. Ademais, coñecemos a opinión do equipo directivo do centro escolar, e a dalgúns colaboradores e alumnos participantes.

Obxectivos

En termos xerais, o noso proxecto buscou os seguintes obxectivos:

1. Explorar novos enfoques metodolóxicos para o estudo do Inglés e do Latín, nunha constante interacción coas TIC. Para iso utilizamos a metodoloxía ABP buscando que os alumnos aprendesen dunha forma autónoma contidos significativos. Tamén intentamos que as nosas actividades se achegasen a contextos reais de comunicación, co que iso implica de mellora da competencia lingüística.
2. Achegarse ao mundo dos medios de comunicación contemporáneos a través da súa linguaxe e da súa forma de comunicación. Para iso imitamos os formatos actuais dos medios de comunicación tales como a entrevista, o documental, a reportaxe, etc. Con iso procurabamos que os alumnos asimilasen este tipo de linguaxe.
3. Tomar conciencia dos problemas que preocupan a Europa, como a inmigración, a solidariedade, a contaminación etc. Para iso decidimos que cada episodio se centrase nun problema específico e o desenvolvesen no argumento xeral.

Outros obxectivos que nos formulamos foron:

1. O achegamento ao mundo Romano. Procuramos indagar na Cultura Romana, investigando os referentes latinos relacionados cos lugares onde se asentan os nosos centros; rodamos en recoñecidos sitios arqueolóxicos, como os teatros de Mérida, Catania, Templo da Concordia en Agrigento, Egnatia, etc.
2. A utilización do método natural para aprender Latín. As actividades que fixemos achegan o ensino desta lingua ao Marco Común Europeo de Referencia para as Linguas. Adestramos os estudantes a practicar o idioma a través do uso, en referencia a novas áreas léxicas familiares para eles como a presentación, o tempo meteorolóxico, vivir en sociedade, etc. A nosa metodoloxía tivo como resultado o uso deste idioma como lingua de comunicación e indagamos no seu uso unido aos medios de comunicación social actuais.
3. Unha nova perspectiva metodolóxica, na que a aprendizaxe vai desde a práctica cara aos contidos, do uso á gramática a través dunha metodoloxía innovadora, sobre unha adaptación de Flipped Classroom para a nosa Para iso puxemos o acento en que o alumno sexa o propio motor da súa aprendizaxe, realizando actividades colaborativas como o camiño natural para este obxectivo.
4. Etwinning implica novas tecnoloxías e colaboración, e esa foi outra das claves que pretendiamos desenvolver no proxecto: ofrecer unha ampla gama de actividades dinámicas e divertidas e investigar no uso didáctico de moitas novas ferramentas web 2.0.

Os obxectivos cumprímolos abondo grazas ao interese crecente dos alumnos e ao permanente contacto dos profesores, no que cada un achegou o mellor de si para un proxecto común.

[youtube]https://www.youtube.com/watch?v=ZYISfVAIsJc[/youtube]

Sobre o desenvolvemento do proxecto en canto a acertos, erros, dificultades atopadas e busca de solucións.

Antes de comezarmos o proxecto, realizamos unha programación polo miúdo das actividades que iamos levar a cabo e da súa temporalización, atendendo ao calendario de curso de todos e cada un dos países participantes. Iso axudounos moito, pois sabiamos con bastante antelación cal ía ser a seguinte actividade e o tempo do que dispoñiamos para realizala.

Un dos maiores acertos foi o feito de crear as actividades dunha forma colaborativa entre os profesores. En cada actividade están recollidas todas as suxestións metodolóxicas que foron realizando uns e outros; probamos diferentes ferramentas para escoller a mellor en cada caso; axudámonos uns a outros con rodaxes, edición de vídeos, etc.

A dificultade común a todos estes proxectos é o traballo que xera para cada profesor, fóra do horario escolar. Son moitas as tardes para preparar o proxecto e desenvolvelo, moitos os momentos de rodaxe, recreos, preparación de clases comúns, realización de actividades nunha aula de novas tecnoloxías frecuentemente ocupada, etc. Témoslle que dar as grazas á dirección do centro por facilitar ao máximo todas as cuestións relacionadas coas aulas e co material, así como o seu apoio explícito para contactar con todas as institucións que puidesen axudarnos. Sen a implicación do equipo directivo non poderiamos conseguir as nosas metas.

Valoración global da participación e resultados do proxecto.

O noso proxecto baséase nun proxecto Comenius, sobre o que desenvolvemos un proxecto eTwinning complementario. A participación foi crecendo, pois, desde os alumnos que participaban no proxecto ás súas clases, especialmente nas materias de Latín e Inglés. Nalgunhas actividades, como a carreira Solidaria, chegou a participar toda a comunidade educativa.

Pero volvendo a eTwinning, cremos que a participación foi excelente. Moitos alumnos atoparon na plataforma non só un xeito de aprender as nosas materias doutro modo, senón tamén unha ventá aberta a Europa, na que sempre atopou alguén o outro lado para charlar e coñecerse.

Os principais resultados son os seguintes:

-Contribución a un ensino innovador desde as nosas áreas de coñecemento.

– Achegamento dos estudantes ao mundo clásico desde unha perspectiva moderna.

– Mellora significativa das habilidades lingüísticas en Inglés e Latín falado, de acordo co plan de estudos.

– Promoción dun sentido de Europa como algo que nos une.

– Promoción do respecto polo patrimonio cultural e artístico.

– Promoción do respecto á diversidade cultural.

– Aprendizaxe dunha ampla gama de ferramentas da Web 2.0.

-Investigación no uso destas ferramentas Web 2.0 cun propósito didáctico.

Implicación do alumnado, outros departamentos, axentes educativos, outros axentes externos.

Como comentamos antes, foi un proxecto eTwinning-Comenius no que contamos coa participación de toda a comunidade educativa, con especial referencia á xunta directiva. Realizáronse actividades nas que os alumnos tiñan que implicar as súas familias; outras nas que o Departamento de Historia nos botou unha man; o Concello de Montijo e de Barbaño colaboraron estreitamente connosco; para a rodaxe do documental contamos coa axuda do Consorcio da Cidade Monumental de Mérida, o Museo Nacional de Arte Romano, Emeritae Ludus Gladiatorum (gladiadores), Ara Concordiae (grupo de Recreación), Amigos de la Villa de Torreáguila (guías), etc…

[youtube]https://www.youtube.com/watch?v=wGbNL-hhfCY[/youtube]

Beneficios para o centro, os profesores e mais o alumnado.

En termos xerais, cremos que os beneficios que reportou este proxecto foron os seguintes:

Centro escolar:

• Sinerxías entre os centros europeos en canto aos seus métodos de ensino.
• Fomento dunha maior gama de actividades curriculares de carácter europeo e dunha programación multidisciplinar.
• Inclusión nos currículos da dimensión Europea, con actividades colaborativas con outros centros europeos.
• Mellora da calidade do ensino a través dun intercambio fecundo de ideas, métodos e ferramentas.
• Aumento do prestixio e da dimensión europea do centro.

Profesores:

• Mellora da competencia lingüística en Inglés.
• Introdución de novos e innovadores métodos de ensino.
• Establecemento de contacto con outros profesores europeos cos que compartiron dinámicas e metodoloxías.
• Potenciación do traballo interdisciplinar.
• Fortalecemento de traballo en equipo de profesores.
• Oportunidade de compartir didácticas en rede fóra da súa experiencia cotiá.

Alumnos:

Ademais do compoñente europeo, o impacto do noso proxecto traduciuse en:

• Mellora da competencia lingüística en Inglés e Latín.
• Aumento da motivación para o estudo das linguas estranxeiras, especialmente Inglés.
• Aumento da motivación para estudar Latín.
• Maior motivación para coñecer a linguaxe dos medios de comunicación actuais.
• Mellora da competencia tecnolóxica; mellora do intercambio interpersoal e cultural.
• Valoración do que os diferentes países teñen en común e o que é diferente, facendo fincapé no fondo da nosa cultura europea.

Comunidade local:

• Aumento das oportunidades para os mozos procedentes de contornos socioeconómicos difíciles grazas á súa participación nun proxecto eTwinning.
• Reforzo dun sentido de unidade entre os membros adultos da comunidade escolar, debido á participación dos seus fillos nun proxecto europeo.
• Promoción do respecto ao legado da civilización romana en Europa e aprecio á súa herdanza cultural e histórica entre os membros da comunidade.
• Aumento da participación dos pais, da poboación local e das asociacións co centro.
• Presentación da comunidade escolar ante un público europeo.
• Sensibilización da comunidade escolar ante os diversos problemas que afectan a Europa.

Calidade e reutilización dos materiais elaborados

Falarmos da calidade das nosas actividades pode resultar un pouco pretensioso pola nosa parte. Si que podemos dicir que os profesores traballamos de forma colaborativa para crealas, que buscamos a súa efectividade e que foron útiles para os nosos propósitos. Tamén cremos que, mutatis mutandis, serven para outras áreas de coñecemento.

O noso proxecto consistiu na creación dunha biografía ficticia para un personaxe romano mediante diferentes episodios centrados nos problemas actuais de Europa. Os nosos alumnos participaron en todas as etapas. Este deseño tipo crebacabezas é facilmente accesible por calquera equipo de profesores que queiran mellorar as competencias lingüísticas dos seus alumnos. O éxito está asegurado no momento en que se conxugan os seguintes ingredientes: a participación dos alumnos, ir da práctica á teoría, ferramentas TIC e traballo en equipo transnacional.

Ademais, como profesores, podemos incluír aspectos que nos interesan, como o vocabulario específico, a conexión co mundo actual, os temas transversais, etc… Neste sentido, un dos resultados máis valiosos do noso proxecto foi a experimentación educativa, non só dun xeito metodolóxico, senón tamén con ferramentas da web 2.0. De feito, a cantidade de material producido demostra que os alumnos se sentiron motivados e fascinados por esta nova forma de achegarse tanto ao Latín coma ao Inglés.

Moitas das actividades en Latín poden aplicarse con éxito en calquera lugar de Europa onde se ensine esta lingua, e utilizar como complemento para unha aprendizaxe natural, á parte de servir para fomentar a relación entre os estudantes europeos.

Gustaríanos citar unha serie de exemplos de como as nosas actividades poden ser aplicadas noutras áreas do coñecemento:

• Os documentos de colaboración nun tema específico: (Ciencias Sociais, Ciencias Naturais, Inglés, Lingua,…)
• Creación dunha historia colaborativa (Lingua, Inglés, Francés, Latín, …)
• Dramatización de escenas (Ciencias Sociais, Ciencias Naturais, Matemáticas, Lingua, Inglés, Francés, …)

Botándolles unha ollada ás moitas actividades que realizamos, pódese ver que son facilmente adaptables aos contextos propios.

Sobre o recoñecemento deste proxecto como premio nacional eTwinning 2016

Como coordinador do proxecto, representou unha grande alegría que se recoñeza o traballo realizado por un grande equipo de profesores e sobre todo polo noso alumnado, que é sempre o motor do noso proxecto. Eles, os alumnos, son realmente os ganadores e nós os profesores debemos quedar nun segundo plano, coa satisfacción do traballo ben feito.

Outras opinións

Director: José Luis Pérez Romero

Este proxecto supuxo un gran modo de xuntar as TIC coa creatividade para establecer relacións de traballo frutíferas co resto de centros europeos. Ademais, a análise dos problemas sociais actuais desde a perspectiva de Marcus resultou moi acertada, posto que lle deu máis valor se cabe ao traballo realizado.

Compañeira de proxecto Silvia González Chaves

Foi fantástico traballar en común con profesores doutras nacionalidades. Moito traballo pero sumamente enriquecedor en canto á metodoloxía. É unha proba de que desde a escola se pode implicar os alumnos na súa propia aprendizaxe dunha forma innovadora.

Compañeiro de proxecto José Manuel Menéndez-Manjón Cueto

Como profesor de Historia, debo gabar a rigorosidade con que se fiou toda a vida de Marcus Poncius, de forma que se puidese situar nunha época concreta. Magnífico traballo en eTwinning, produto do labor dun grande equipo.

Alumno José Manuel Álvarez

Encantoume traballar neste proxecto que me permitiu ao mesmo tempo aprender, practicar o meu inglés e coñecer moitos amigos de toda Europa.

Alumna Pilar Alvez

Foi toda unha experiencia que nunca esquecerei. A través de eTwinning fixen moitos amigos e traballei como nunca. E o mellor, con ganas!

Fonte das imaxes: TwinSpace do proxecto.

>