‘Tomo a palabra’ é un proxecto eTwinning que se realizou entre centros escolares de Francia, Italia, Inglaterra, Turquía e España. Trabállase fundamentalmente a competencia lingüística do alumnado participante usando o español como lingua vehicular. As actividades realizadas en colaboración cos centros socios reflicten uns resultados máis que satisfactorios o que incrementou a motivación do alumnado, propiciou o traballo das competencias clave e o traballo en equipo en agrupacións internacionais. Ademais subliñamos a boa difusión do proxecto a través da web do centro escolar e a través das RRSS como Facebook e Twitter. O docente Juan Fco. Peñas Viso, coordinador no centro escolar CPEIP San Babil (Navarra), descríbenos como viviron esta experiencia e o importante que é facer equipo e apoiarse nos proxectos eTwinning.
O proxecto foi deseñado para traballar a competencia lingüística co alumnado participante, tanto na comprensión coma na expresión oral e escrita. Utilizamos o español como lingua vehicular do proxecto. Para uns tratouse da súa lingua materna e para outros dunha lingua estranxeira. Participaron alumnado e profesorado de Francia, Italia, Inglaterra, Turquía e España. Colaborando entre todos, o proceso de ensino-aprendizaxe resultou máis motivador e significativo.
Os obxectivos que nos formulamos ao principio fóronse alcanzando ao longo do proxecto:
- “Comunicarse con alumnado doutros países e interesarse polos seus gustos e formas de vida para potenciar a dimensión europea“. Para iso realizamos videoconferencias e utilizamos o foro do Twinspace, principalmente.
- “Expresarse oralmente e por escrito adecuadamente, tendo en conta as características das diferentes situacións de comunicación“. Realizamos o traballo de diferentes tipos de texto que foron presentando nas distintas producións escritas.
- “Utilizar as tecnoloxías da información e a comunicación (TIC) e diferentes ferramentas web 2.0 coa finalidade de obter información e de presentar as distintas producións“. Utilizamos distintas ferramentas TIC e Web 2.0 para poder realizar as actividades de xeito colaborativo entre os grupos de nacionalidades mixtas.
- “Traballar de xeito colaborativo cos compañeiros da clase e cos dos centros asociados“. Non só se levou a cabo un traballo de grupo entre o alumnado da clase, senón que tamén se realizaron actividades colaborativas co resto de compañeiros dos centros asociados.
- “Mellorar a competencia lingüística no alumnado a través do desenvolvemento das actividades do proxecto“. Cada alumno mellorou o seu nivel de competencia lingüística a través das actividades propostas, tanto escritas coma orais, aprendendo a expresarse a través dos distintos tipos de textos traballados.
O feito de que o alumnado fose de cinco países diferentes e de distintas etapas educativas non foi ningún problema. Pola contra, permitiu un enriquecemento maior coas achegas nas distintas actividades do proxecto. En España, o alumnado do CPEIP “San Babil” de Ablitas era do terceiro ciclo de primaria (10-12 anos), mentres que en Francia (Colexio Voltaire de Saint Florent Sur Cher e Colexio Gounod de Saint Cloud), Italia (IC de Borgoricco) e Turquía (Isik Okullari de Istambul) foi alumnado de educación secundaria (12-14). O de Inglaterra (Midfield Primary School de Orpington Kent) era de primaria e, aínda que a súa incorporación foi tardía, participaron satisfactoriamente nalgunhas das actividades do proxecto.
Leváronse a cabo videoconferencias entre o alumnado, á vez que o resto de compañeiros usaba a charla e os foros do Twinspace. Gustaríanos máis interacción entre eles, pero o diferente horario escolar e de calendarios non posibilitou máis oportunidades.
A participación de todos os socios do proxecto foi excelente, desde a planificación e coordinación entre o profesorado a través das videoconferencias, como a realización das actividades por parte do alumnado. As distintas fases do proxecto permitiron traballo individual, en pequenos grupos de clase e en grupos de nacionalidades mixtas. Como resultados do proxecto atopámonos coas distintas producións lingüísticas realizadas, o uso apropiado das TIC e das ferramentas web 2.0 para levar a cabo as actividades, a aprendizaxe baseada en proxectos (ABP) e a maior concienciación da dimensión europea ao ter compañeiros doutros países europeos. Deste xeito, o proxecto cumpriu cos catro principios básicos do programa eTwinning.
No meu centro escolar levamos a cabo unha coordinación interna entre os titores do terceiro ciclo de educación primaria para integrarmos o proxecto dentro da nosa programación da área de lingua castelá. Polo tanto, formamos un equipo docente eTwinning que permitiu a participación de todo o alumnado do ciclo e que tan satisfactoriamente resultou.
O maior beneficio foi a motivación do alumnado coa participación nun proxecto eTwinning. Como mestres, permitiunos mellorar as estratexias metodolóxicas tendo en conta as achegas dos nosos socios e fíxonos ser máis creativos propoñendo tarefas para un alumnado con idades e destrezas lingüísticas diferentes. Para o alumnado, o feito de realizaren un proxecto con compañeiros doutros países facilitoulles a concepción da cidadanía europea e fíxolles ver as cousas desde outras perspectivas, compartindo espazos e colaborando en producións finais.
https://twinspace.etwinning.net/662/home
Os materiais que se elaboraron ao longo do proxecto poden servir como exemplo dos distintos tipos de textos traballados e que están dentro do currículo da área de lingua. O uso creativo das distintas ferramentas web 2.0 para levar a cabo as actividades colaborativas entre o alumnado pódelles ofrecer aos docentes ideas para levar a cabo os seus proxectos eTwinning. Do mesmo xeito, a organización do Twinspace como lugar preferente de difusión do traballo realizado pode axudar a estruturar e darlle maior utilización noutros proxectos.
Aínda que noutras ocasións o premio nacional recaía só no coordinador do proxecto, nesta ocasión somos dous profesores os afortunados, Pedro Pablo Lucena Redondo e Juan F. Peñas Viso. Para o primeiro supuxo o seu primeiro premio a nivel nacional e viu recoñecido, cunha grande alegría, o seu traballo na sombra. Para min, que xa recibín varios premios, segue sendo un grande estímulo para continuar planificando e ofrecendo proxectos tan motivadores e, coma este, tan ben valorados, malia que cada vez hai máis proxectos eTwinning de calidade, o que nos fai sentir máis orgullosos aínda do traballo realizado. Desde aquí gustaríanos aos dous dedicarlle este premio á nosa compañeira de ciclo Mª Jesús Escribano Ayensa que tamén participou co seu alumnado no proxecto e que está de baixa. Parabéns e moitos ánimos!!!
Sempre pensei que unha alta porcentaxe do éxito dun proxecto eTwinning está nos socios que participan. Por iso lles pedín aos meus queridos e admirados compañeiros de proxecto que “Tomen a palabra” e escriban as súas impresións. Grande Equipo!!!
- Isabelle Gry (Colexio Voltaire de Saint Florent Sur Cher, Francia):
“Encantada de tomar a palabra para falar do noso proxecto que foi, tanto para min coma para os meus alumnos, unha aventura moi enriquecedora. TOMO A PALABRA non foi o primeiro proxecto para min, pero si a primeira experiencia con varios socios e con grupos de alumnos moito máis numerosos, de diferentes niveis lingüísticos e idades. Ao principio xurdíronme dúbidas pero confiei en Juan, na súa ampla experiencia e grande entusiasmo. Aprendín moitísimo con el sobre planificación e colaboración, pero tamén sobre organización do TwinSpace, uso de ferramentas e agradézollo moitísimo.
Desde o punto de vista dos alumnos, o proxecto tamén significou unha multitude de beneficios. Primeiro, abriuse a miña aula a Europa: os alumnos decatáronse, no seu primeiro ano de aprendizaxe do español, de que a lingua é ante todo un medio de comunicación entre persoas e que o idioma, a distancia e a cultura non son unha barreira para facer amigos doutros países e aprender cousas novas xuntos.
Por outra banda, propúxose no proxecto unha serie de actividades moi atractivas e estimulantes cunha gran variedade de ferramentas TIC que fomentaron a participación activa dos alumnos así como a súa creatividade. Así sucesivamente transformáronse en debuxantes, xornalistas, cociñeiros, guías turísticos, … divertido xeito de mellorar e ampliar a comunicación na lingua estranxeira xunto aos seus compañeiros europeos.
Non só usaron as TIC e aprenderon os contidos da materia e da cultura senón que tamén desenvolveron unha serie de competencias transversais moi importantes para o seu futuro. Cos grupos de nacionalidade mixta, aprenderon a traballar en equipo en todas as tarefas, vendo a importancia e o papel que cada un ten na realización do proxecto, a ser tolerantes coa diversidade de ideas e opinións que cada un pode achegar.
Os resultados do proxecto foron moi positivos, e non só se ven na autoavaliación e avaliación do proxecto que realizaron os alumnos, observáronse na clase cando se vían felices, entusiastas e motivados realizando as actividades, satisfeitos co traballo realizado, cando foron eles mesmos os que preguntaron a finais de curso se ían facer outro proxecto, ou cando superaron a dificultade de falar en público para lles presentar o proxecto aos seus compañeiros e familias.
O que tamén valoro moito no proxecto é a comunicación cos socios que foi excelente, axudámonos mutuamente e compartimos ideas. Máis ca socios somos un equipo, un equipo de amigos que seguen traballando xuntos, gozando coa marabillosa metodoloxía que nos facilita eTwinning. Grazas compañeiros, grazas eTwinning “!
- Vanessa Gisbert (Colexio Gounod de Saint Cloud, Francia):
“Tomo a palabra para lles dar as grazas aos meus socios e en particular a Juan e a Pedro que me acolleron primeiro neste proxecto. Con eles, eu e mais o meu alumnado aprendemos moitísimo. Este proxecto foi unha aventura extraordinaria. Primeiro claro, para o alumnado, os beneficios foron numerosos desde o punto de vista lingüístico, cultural pero tamén desde o punto de vista humano.
Grazas a eTwinning, Europa foi máis ca unha palabra, os alumnos puideron experimentar o que era a cidadanía europea. Coas tarefas colaborativas e os intercambios culturais nas distintas actividades, tomaron conciencia de que a xuventude dos diferentes países tiña moito en común, pero tamén con outras tarefas como a das festas, por exemplo, coñeceron costumes que non sospeitaban. Foi unha formidable apertura cultural.
Moitas veces os alumnos pensan que o que estudan está moi afastado da súa vida cotiá, e é un pouco aburrido. Pero co proxecto “Tomo a palabra” comprobaron que a lingua que estaban a aprender permitía esta comunicación, pero que tamén necesitaban competencias transversais para poder levar a cabo as actividades. ‘Super chef’ foi un gran momento para eles, por exemplo, cando tiveron que realizar na casa unha receita doutro país, e non só os alumnos gozaron desta tarefa, pero tamén as súas familias. Como o mostra a avaliación, esta aventura encantoulles, o intercambio con tantos países, o uso das TIC, o traballo colaborativo entre países pero tamén entre alumnos da clase creou unha gran solidariedade dentro da aula.
Tamén foi unha experiencia inesquecible para min. E agora vouvos falar dos meus socios, sen eles claro, o proxecto non existiría. Son moi xenerosos, en particular Juan e Pedro e teñen moita paciencia. ‘Super Juan’, como lle chama Sara, a calquera hora contestaba cando un de nós tiña un problema técnico. Coñece unha morea de ferramentas, sempre busca outras novas, e ten unhas ideas fantásticas. Somos máis ca socios, somos un equipo, coidamos uns dos outros, cando un ten un problema os demais intentamos axudalo. Para comunicármonos, utilizamos as videoconferencias, o correo electrónico, WhatsApp, algúns Twitter.
Penso que o que nos une é a idea de que o ensino ten que evolucionar, saber non ten que quedar dentro da aula, as novas tecnoloxías permítennos revolucionar os métodos, e ofrecerlles aos nosos alumnos unha visión máis ampla do mundo e dos coñecementos. Pero tampouco sería posible sen o programa eTwinning, o feito de que sexa unha institución oficial europea axúdanos moito e ofrécelles aos pais unha seguridade co Twinspace. Os selos e mais os premios motivan moito o alumnado.
Vou rematar dándolles as grazas aos meus alumnos polo entusiasmo e o excelente traballo neste proxecto”.
- Sara Terrassan (IC de Borgoricco, Italia):
“Eu tamén tomo a palabra para lles agradecer aos meus compañeiros o gran traballo e, por suposto, agradézolles aos meus alumnos que participaron con fervor. O proxecto foi inicialmente deseñado de maneira que se puidese traballar cos contidos e as competencias lingüísticas que se desenvolven normalmente nunha clase de ELE de nivel A1/A2, por iso, foi moi fácil enganchar os meus alumnos e organizar o traballo. O español é a segunda lingua estranxeira que estudan e só empezaron dous anos antes con dúas clases semanais. Tiveron a posibilidade de utilizar o español para expresarse con colegas europeos e isto motivou a súa aprendizaxe. Ademais puideron contar algo sobre a súa realidade con receitas tradicionais e noticias locais, ás veces aprenderon algo novo sobre o seu territorio só para podérllelo contar aos colegas do proxecto. Isto para min foi o maior éxito: que os alumnos quixesen aprender para poder comunicar.
A axuda constante entre os profesores, sobre todo de noso ‘super Juan’ e o entusiasmo dos alumnos por estudar deleitándose, fixeron a gran diferenza que ten este proxecto respecto a outros que completei durante os anos pasados.
Pedro e Juan, Grazas por compartir o voso moi merecido galardón! “
- Beril Tapkan (Isik Okullari de Istambul, Turquía):
“Participar no proxecto ‘Tomo a palabra’ foi un pracer non só para min e tamén para os meus alumnos. Teño que salientar que aprendemos moito. ”Tomo a palabra” foi o segundo proxecto que fixen en eTwinning, pero foi unha experiencia totalmente diferente. Tiven dúbidas sobre a combinación do proxecto co meu plan de estudos. Co apoio dos meus compañeiros de eTwinning fíxeno rapidamente e de forma sinxela. Co proxecto tiven a oportunidade de lles ensinar aos meus alumnos que hai un mundo fóra da escola no que a xente fala español con diferentes niveis. Ganaron fluidez e motiváronse coa preparación dos vídeos, guías turísticas, etc.
Os meus alumnos só tiñan o coñecemento de español como lingua estranxeira que adquiriron durante o primeiro ano da aprendizaxe. A pesar disto, esforzáronse por coñecer os seus socios de España, Francia, Italia e Inglaterra.
Usar as TIC na aula foi unha boa oportunidade para mellorar os coñecementos e converteuse nunha experiencia máis enriquecedora ca un seminario.
O proxecto foi o gran traballo en equipo para min. Durante o proxecto sentín coma se os meus compañeiros e eu traballaramos na mesma escola pero en campus diferentes. ‘Tomo a palabra’ achegou os continentes e mais as ideas.
Grazas por todo compañeiros! Grazas ‘Tomo a palabra’!”
- Miguel Santillán (Midfield Primary School de Orpington Kent, Inglaterra):
Tomar a palabra en eTwinning foi unha das experiencias de aprendizaxe máis integrais que tiven. Como facilitador, a miña aprendizaxe levoume a coñecer e utilizar ferramentas TIC e Web 2.0 que enriqueceron o meu horizonte de práctica docente. As frecuentes comunicacións entre os profesores e alumnos espertaron a miña inquietude e coñecemento sobre o que sucede nas aulas noutros países europeos en estratexias de ensino e aprendizaxe. A retroalimentación e a evidencia na aprendizaxe dos alumnos participantes no programa foi extraordinaria pois tanto os alumnos coma a aprendizaxe do español foron o centro do proxecto e o motor que o impulsou ao éxito que hoxe se lle recoñece. Sendo esta a nosa primeira experiencia en eTwinning e aínda sendo un proxecto ao que nos incorporamos na parte final, a profesionalidade dos colegas e a motivación do alumnado que participou conduciunos a progresar e aprender constantemente. Non teño a menor dúbida de que “tomar a palabra” foi unha aprendizaxe significativa e integral para todos aqueles que participamos nel.
- Pedro Pablo Lucena Redondo (CPEIP San Babil de Ablitas – Navarra, España):
“Traballar mediante este tipo de proxectos colaborativos, non só resulta eficaz para mellorar o uso das distintas linguas que utilizamos no noso contorno europeo, senón que ademais nos permite inserir na aula, e polo tanto no currículo, o uso das Tecnoloxías da Información e a Comunicación (TIC).
Este tipo de proxectos multidisciplinares permite xuntar os distintos contidos das distintas materias/áreas, ademais da colaboración con outros nenos/as, realizando así unha aprendizaxe máis significativa e enriquecedora. Este xeito de traballar co alumnado, máis aínda se o fas na súa lingua natal, fai que este sexa protagonista da súa aprendizaxe e que sexa “profesor” dos seus propios compañeiros de aula e, sobre todo, dos demais socios europeos. Por todo iso, creo que é un magnífico xeito de aprender, coñecer e tomar conciencia da nosa presenza e pertenza a Europa, así como darlles a coñecer o noso idioma aos demais e aprendermos a valoralo máis se cabe”.
Vídeo realizado polos socios doutros países para felicitarnos polo premio.
Moitas grazas a todos os que participastes neste proxecto, docentes e discentes, e a todos aqueles que nos apoiastes e animastes desde fóra, asesores, familias, embaixadores e eTwinners, en xeral. Viva eTwinning!!!
