Falamos de inclusión: CEIP María Sanz de Sautuola, Santander (Cantabria)

25 de Maio de 201718 de Setembro de 2017 by Cesar Herrero

Coincidindo coa  asistencia  a unha Xornada eTwinning organizada pola Asesoría de Linguas Estranxeiras do CEP de Santander xunto á Unidade Técnica de Innovación Educativa da Consellería de Educación, Cultura e Deporte de Cantabria, o Servizo Nacional de Apoio eTwinning tivo a oportunidade de visitar o colexio público María Sanz de Sautuola en Santander.

No ano europeo da inclusión, este centro escolar é un exemplo de como centrar os  esforzos na atención á diversidade buscando o éxito educativo de todos os seus alumnos de maneira efectiva. Situado  nunha zona socialmente desfavorecida, o colexio público María Sanz de Sautuola caracterizouse e foi premiado  por “contribuír de maneira determinante ó avance educativo de todos os seus alumnos e en concreto da comunidade xitana“. Feito que se viu recoñecido no 2017 co Premio ‘Educación é futuro’ outorgado pola Fundación Secretariado Xitano.

Para Santiago Ferreiro, director do centro escolar, está moi claro que son os docentes os que deben liderar os cambios nun centro. A experiencia demostroulle que non se pode esperar que as familias, alumnos ou administracións veñan cambiar algo nun entorno desfavorecido como era o seu.  Segundo nos di farano “ cando os convenzamos do que facemos e de como o facemos”.

Desde o seu posto de director, Santiago entende o liderazgo como unha actividade compartida, non só co seu equipo directivo e, por suposto, cos docentes que conforman o claustro do centro escolar. Tamén, entende que hai que  abrir e preparar un  camiño ancho e plano  para invitar a outros axentes a unirse.  Axentes que forman parte do entorno,  desde o persoal non docente, familias, alumnos, administración educativa ata incluso outras entidades  que cos seus coñecementos e experiencia sumaron esforzos na mellora do centro educativo.

Entrevista a Santiago Ferreiro Míguez,  director do  CEIP “Mª Sanz de Sautuola”, Santander (Cantabria)

  1.- Como  é  o CEIP María Sanz de Sautuola  en 2017?:

          Nesta viaxe dos últimos 15 anos, o colexio converteuse actualmente en: 

– Unha referencia importante no barrio.

– Un centro aberto á comunidade( desde as 7,30 ás 22,30), con bastantes entidades realizando actividades culturais e de ocio no horario extraescolar, con posibilidades de participación para os alumnos e as súas familias.

– Unha referencia en Cantabria en canto á participación en distintos proxectos de innovación pedagóxica.

– Un centro ocupado e PREOCUPADO por atender adecuadamente TODAS as necesidades dos nosos nenos.

– Un centro OBSESIONADO con mellorar as expectativas académicas dos nosos alumnos.

– Un entorno de CONVIVENCIA POSITIVA.

 2.- Se botas a vista atrás, ¿como era o  CEIP María Sanz de Sautuola  fai 20 anos? 

          Era un centro con moitos problemas de convivencia, de rexeitamento cara o alumnado xitano (especialmente o do poboado de chabolas), sen presenza de innovación pedagóxica e con baixas expectativas académicas (especialmente co alumnado xitano). Tamén existía unha baixa motivación profesional no claustro e non había implicación do centro cos problemas externos que poideran ter moitas familias.

 3.- Cal foi o detonante que produciu esta evolución?:

          O detonante foi precisamente a mala convivencia, a busca dunha mellora significativa da mesma, para poder ter un ambiente de aula e de centro máis normalizado. O punto sobre o que xirou este cambio foi un maior PROTAGONISMO do alumnado na súa educación, na xestión de responsabilidades do centro, para querelo e sentilo seu.

 4.- Cales son as claves para conseguir a implicación da comunidade educativa: docentes,  alumnos e familias?:

          En xeral, preocuparse polos problemas reais de cada sector e escoitar e ter en conta as súas opinións e ideas sobre o funcionamento diario ou xeral do centro.

• Docentesy non docentes: hai que garantir as mellores condicións de traballo posibles (personais, emocionais e profesionais).
• Familias: hai que garantir e transmitir o concepto de “entorno seguro, de confianza e cariño” para os seus fillos.
• Alumnos: permitir e incentivar a súa participación na xestión de responsabilidades do centro, para arraigar e aumentar o seu sentimento de pertenza.

5.- Podería  resumir ou enumerar os  pilares fundamentais para lograr a inclusión nun centro cunha maioría de alumnos con perfís de risco? 

          Para que as nosas intencións queden claras desde o principio, na primeira páxina do noso Proxecto Educativo marcámonos como primeiro obxectivo que os nosos alumnos SEXAN FELICES.

          Os pilares do noso Proxecto Educativo son:

• A educación emocional.
• A atención á diversidade na súa concepción máis radical.
• A apertura á comunidade como referencia básica do entorno.
• A innovación TIC para evitar a “brecha dixital” ademais da social.

         Partindo disto, desde fai máis de 10 anos traballamos as relacións interpersonais de todos os profesionais do centro, independentemente do seu posto de traballo e función. A formación docente realízase en equipo (cunha participación moi alta do claustro) desde fai 9 anos. Desta forma é máis fácil implantar ideas xerais e realizar unha transferencia máis sólida á práctica de aula.

 6.- Que supón para o centro a participación nun proxecto como Samsung Smart School ou eTwinning?. ¿Inclúense na PGA?

          Xa están incluídos na PGA, como sucede con todos os proxectos e plans que poñemos en marcha.

          Para os profesionais do centro a participación en proxectos  destas características supón unha oportunidade de coñecer actuacións innovadoras e de ampliar a nosa visión local desde unha perspectiva global. Tamén supón unha reflexión sobre a nosa práctica docente individual e como equipo. Para os alumnos supón coñecer novas “portas” de aprendizaxe que os accheguen ó seu éxito educativo.

 

Na foto (izda a dta.): Santiago Ferreiro (director) , Silvia Casquete (docente eTwinning) , Manuel Gutiérrez (docente TIC) , Olga Paniagua(SNA eTwinning),  Miriam Páramo (docente eTwinning) Mª José  Marinas (Unidad Técnica de Innovación Educativa. Consejería Cantabria),  Kevin Alexander Salvage (Departamento Lenguas Extranjeras, CEP Cantabria) 

Entrevista a Miriam Páramo Arrroyo e Silvia Casquete,  docentes  actualmente implicadas nun proxecto  eTwinning:

1. Agora mesmo estades traballando nun proxecto eTwinning Nacional ¿Cal foi a motivación que vos fixo iniciar o proxecto?

A motivación veu a través do proxecto Samsung Smart School xa que a súa proposta para este curso é realizar un traballo colaborativo intercentros a través da plataforma eTwinning. Para nós é algo novidoso posto que nunca o utilizaramos, pero á súa vez está resultando moi enriquecedor e positivo debido ó seu amplo abano de posibilidades de aprendizaxe.

A motivación tamén se ve enriquecida diariamente cando nos poñemos a traballar co noso alumnado xa que eles están moi emocionados e contentos ó aprender con esta ferramenta e ver que  as súas aprendizaxes son menos costosas e lles supón menos esforzo (iso cren eles). A idea de compartir as súas experiencias curriculares con outros compañeiros doutros centros empúxaos a querer superarse

2. Cales son os beneficios de incluír este  tipo de proxectos  na aula?

A posta en marcha do proxecto supón para nós un cambio metodolóxico importante e moi beneficioso porque nos axudou a adaptar as nosas clases ás necesidades individuais dos nosos alumnos; incluso nos cambiou a forma na que manexamos as súas aprendizaxes e as súas condutas. Para os alumnos tamén  supuxo un cambio xa que se converten en protagonistas das súas propias aprendizaxes favorecendo sen dúbida, a aprendizaxe significativa e cooperativa.

Os beneficios que percibimos desde o noso punto de vista son:

• Melloran a aprendizaxe  favorecen a realización de actividades cooperativas, así como o desenvolvemento de habilidades cognitivas e unha maior adquisición das competencias básicas dixitais.
• Melloran o rendemento dos estudantes tanto nas Tics como en todas as áreas, xa que o nivel de motivación aumenta considerablemente.
• Permiten unha maior flexibilidade na aula e favorecen unha aprendizaxe máis personalizada especialmente do alumnado con necesidades específicas de apoio educativo.

3. Que  valor engade eTwinning?

Fundamentalmente o que máis destacamos de eTwinning é a posibilidade que ofrece ós alumnos de interrelacionarse con nenos  doutros centros.

Tamén o coñecemento da aprendizaxe duotras formas de vida, coas súas tradicións e culturas que lles fai reflexionar e ampliar os seus horizontes respecto á súa vida cotiá.

E por suposto, a aprendizaxe de novas metodoloxías para traballar de forma colaborativa mediante esta plataforma.

4. De que maneira un proxecto como eTwinning pode axudar a favorecer a inclusión?

É importante destacar que nas nosas aulas de 6º de Educación Primaria temos alumnado con desfases curriculares que oscilan entre 1º e 6º de EP e como xa mencionamos na pregunta número 2,  traballar por proxectos estanos permitindo que todo o noso alumnado poida desenvolver os mesmos contidos e participar de forma máis activa na súa propia aprendizaxe. De aí que a nosa satisfacción aumente considerablemente ó velos felices a eles e máis motivados porque traballan o mesmo que os seus compañeiros.

Evidentemente, cada un mostrará as evidencias propias do seu nivel curricular. 

 

 

 

 

 

 

 

Entrevista ó alumno Manu Jiménez

 Manu é un alumno de etnia xitana con necesidades específicas de apoio educativo. Na actualidade cursa 6º de Primaria no CEIP María Sanz de Sautuola e é un membro do proxecto eTwinning ” De Norte a Norte, buscando novos horizontes” xunto ós seus compañeiros de clase.  Na nosa visita tivemos o pracer de falar con el mentres traballaba en clase cos seus compañeiros.  Manu  compartiu as súas impresións con nós. Coas súas palabras, indicounos que traballar en eTwinning  motivábao e facíalle sentir que melloraba na súa aprendizaxe.  Ademais, permitíalle realizar as mesmas actividades que os seus compañeiros de clase.  Dámos as grazas  a Manu por compartir as súas impresións con todos nós nesta entrevista que amablemente gravou coa súa profesora.

 

Equipos de centro Entrevistas